Η Τουρκία κάνει υποχωρήσεις και ταυτόχρονα ανεβάζει τους αντιδυτικούς της τόνους

Η Τουρκία υποδέχθηκε χθες τους υπουργούς Εξωτερικών του ΝΑΤΟ στην Αττάλεια, εν μέσω προβληματισμών και συζητήσεων για τη θέση της χώρας στην Ατλαντική Συμμαχία.
Μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος Ερντογάν απέδωσε τις αμερικανικές επιδρομές εναντίον της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος στη λαιμαργία για το πετρέλαιο και κατήγγειλε τα υποτιθέμενα σχέδια των ξένων για την κατάκτηση της χώρας του.
Οι επιθέσεις αυτές συνοδεύονται από την κωλυσιεργία των Τούρκων στο θέμα της καταπολέμησης του ΙΚ, αναφορικά τόσο με τη στρατιωτική βοήθεια προς τον συνασπισμό που μάχεται την οργάνωση όσο και με τον έλεγχο των συνόρων απ’όπου περνούν όπλα και μαχητές.
Παρά τις εντάσεις αυτές, όμως, διπλωμάτες και αναλυτές, τους οποίους επικαλούνται οι Financial Times, υποστηρίζουν ότι η Αγκυρα εργάζεται παρασκηνιακά για να γεφυρώσει τις διαφορές. Το ερώτημα που κυριαρχεί μεταξύ των εταίρων του ΝΑΤΟ είναι κατά πόσον στη σημερινή σύνοδο θα επικρατήσει πολεμικό κλίμα ή πνεύμα συνεργασίας.
«Ο διάλογος ανάμεσα στους τούρκους και τους αμερικανούς αξιωματούχους στους τομείς της διπλωματίας, της άμυνας και της αντικατασκοπείας παραμένει παραγωγικός», λέει ο αμερικανός πρώην πρεσβευτής Φράνσις Ριτσαρντόνε, που σήμερα εργάζεται στο Ατλαντικό Συμβούλιο. «Παρά ταύτα, θα ήταν λάθος να μην πάρει κανείς τα λόγια του Ερντογάν σοβαρά. Ο άνθρωπος αυτός μιλά από την καρδιά του και τα λόγια μετράνε, ιδίως σε μια δημοκρατία».
Υπάρχουν διάφορες εξηγήσεις για τον όλο και πιο οξύ τόνο των καταγγελιών του Ερντογάν εναντίον των παραδοσιακών συμμάχων της χώρας του. Μία εξήγηση είναι η τεταμένη προεκλογική ατμόσφαιρα. Μία άλλη είναι η προσπάθεια της Αγκυρας να πλησιάσει ισλαμικά κινήματα όπως η Μουσουλμανική Αδελφότητα. Μία τρίτη εξήγηση είναι η μείωση της δυτικής επιρροής στη χώρα μετά τον πόλεμο στο Ιράκ και τη στασιμότητα που παρατηρείται στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας. Ολοι συμφωνούν όμως ότι μια μόνιμη ένταση μεταξύ της Αγκυρας και άλλων χωρών του ΝΑΤΟ θα ήταν επιζήμια, δεδομένης της γεωπολιτικής θέσης της χώρας, του μεγέθους της οικονομίας της και του γεγονότος ότι είναι μια από τις λίγες δημοκρατίες στην περιοχή.
Ενας τούρκος αξιωματούχος επιμένει ότι ο φιλοευρωπαϊκός και φιλονατοϊκός προσανατολισμός της Αγκυρας δεν έχει αλλάξει. Μια ένδειξη της συνεχιζόμενης συνεργασίας μεταξύ της Τουρκίας και των εταίρων της στην ΕΕ είναι η αύξηση των απελάσεων των λεγόμενων «ξένων μαχητών» που συλλαμβάνονται τόσο στα σύνορα όσο και στο εωτερικό της χώρας. Το πρώτο τρίμηνο αυτού του χρόνου έγιναν 200 τέτοιες απελάσεις, έναντι 500 για όλο το 2014.
Η αύξηση αυτή μπορεί να οφείλεται στην αύξηση των προσπαθειών των τζιχαντιστών να εισέλθουν στην Τουρκία. Δυτικοί διπλωμάτες αναγνωρίζουν όμως ότι η Τουρκία έχει σκληρύνει τη στάση της απέναντι στο Ισλαμικό Κράτος μετά την επίθεση αυτοκτονίας ενός μέλους του τον περασμένο Ιανουάριο στην καρδιά της τουριστικής ζώνης της Κωνσταντινούπολης. Η Αγκυρα επηρεάστηκε επίσης και από τη δημοσιότητα που δόθηκε στις τρεις βρετανές έφηβες που πέρασαν από το τουρκικό έδαφος για να γίνουν τζιχαντίστριες στο έδαφος της Συρίας που ελέγχει το ΙΚ.
«Στο θέμα της αντικατασκοπείας και της ασφάλειας, όπου η συνεργασία ήταν ανέκαθεν δύσκολη, οι Τούρκοι έχουν συνειδητοποιήσει τους τελευταίους μήνες ότι υπάρχει πρόβλημα», λέει ανώτατος ευρωπαίος διπλωμάτης.
Την ίδια στιγμή, η Τουρκία φαίνεται να αλλάζει στάση και σε ένα άλλο κεντρικό αίτημα των ΗΠΑ: να επιτρέπει σε μη επανδρωμένα αεροσκάφη που σταθμεύουν σε τουρκικό έδαφος να πραγματοποιούν επιδρομές εναντίον του ΙΚ. Η Αγκυρα φαίνεται πως έχει ήδη συμφωνήσει κατ’αρχήν να επιτρέπει τέτοιες επιδρομές, γεγονός που εξηγεί και γιατί ο πρόεδρος Ομπάμα απέφυγε πρόσφατα να χρησιμοποιήσει τον όρο «αρμενική γενοκτονία».
Η Τουρκία καθυστερεί επίσης την ολοκλήρωση της συμφωνίας για την αγορά ενός πυραυλικού αμυντικού συστήματος από την Κίνα, γεγονός που θα αποτελούσε «βόμβα» για τη στρατηγική του ΝΑΤΟ. Πολλοί αναλυτές πιστεύουν τώρα ότι η Τουρκία θα προτιμήσει ένα γαλλοϊταλικό σύστημα.
 
Πηγή: Financial Times, ΑΠΕ