Πομάκοι: Από τους αρχαίους «Αγριάνες» στη Βυζαντινή «Αχρίδαι»

H ΘΑΛΕΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΟΜΑΚΩΝ ΑΧΜΕΤ ΙΜΑΜ ΣΤΟ ΠΟΜΑΚΙΚΟ ΧΩΡΙΟ ” ΓΟΡΓΟΝΑ”

Της Θάλειας Χούντα

“Μήτε Τούρκος, μήτε Σλάβος
Μήτε γενίτσαρος κουρσάρος,
Γεννήθηκα Πομάκος, Θρακιώτης μονομάχος”
Ζαγάλισα, 2010

Οι σημερινοί Πομάκοι, σύμφωνα και με όλες τις νεώτερες επιστημονικές αναλύσεις, κατάγονται από την Ελληνο-Θρακική φυλή των Αγριάνων. (βλ. σχετικά Π. Χιδίρογλου:1989, Γ. Μαγκριώτη: 1990, Π. Θεοχαρίδη:1995)

Οι Αγριανές, σύμφωνα με το «Λεξικόν των κύριων ονομάτων» (Κωνσταντινίδου, 1900) ήταν «Λαός τῆς Θράκης κατοικῶν περί τόν Αἷμον, Θρακομακεδόνες, περί τόν Ἲστρον, μεταξύ Ροδόπης και Αἳμου οἰκοῦντες καί ὡς ψιλοί (τοξότες) ἐν τοῖς στρατοῖς τοῦ Ἀλεξάνδρου κατατεταγμένοις…».

Ο Στράβων στα «Γεωγραφικά» του, γράφει ότι οι Αγριάνες ήταν Ελληνοθρακικό φύλο που κατοικούσε στο Νοτιοδυτικό μέρος της Ροδόπης δηλαδή στο Βόρειο τμήμα του νομού Ξάνθης, ονομαστοί για την τόλμη τους και τις πολεμικές τους αρετές. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο οι Αγριάνες καταγόταν από τους αρχαίους Σάτρες, θρακικό φύλο, το οποίο δεν υποτάχθηκε ποτέ σε κανένα. Ο βυζαντινός ιστορικός Γεώργιος Ακροπολίτης (1217-1282 μ.Χ.) υποστηρίζει ότι κατά την εποχή του ολόκληρη η περιοχή της Ροδόπης ονομαζόταν «Αχρίδος» και κατοικείτο από απογόνους των ελληνοθρακών Αγριανών.

Στην διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου στρατεύθηκαν υπό των βασιλέα των Οδρυσών, τον Σιτάλκη, σύμμαχο των Αθηναίων.Από την εποχή του μεγάλου Αλεξάνδρου και λόγω των στενών δεσμών φιλίας μεταξύ του ηγεμόνα των Αγριάνων, Λάγγαρο, οι Αγριάνες ενώνουν την ιστορία τους με το Βασίλειο των Μακεδόνων τόσο στην προληπτική εκστρατεία του 335 π.Χ. εναντίον των Αυταριατών, καθώς και εναντίον του ηγεμόνα των Δαρδάνων, Κλείτου. Ο Λάγγαρος τιμήθηκε με πλούσια δώρα και έλαβε μάλιστα την υπόσχεση ότι μετά το πέρας της εκστρατείας θα έπαιρνε ως σύζυγο την αδελφή του Μ. Αλεξάνδρου Κύνα ή Κυνάνη, αλλά μετά την επιστροφή στην πατρίδα του, απεβίωσε προσβληθείς από κάποια ασθένεια και ο γάμος αυτός δεν έγινε ποτέ. Οι Αγριάνες πήραν μέρος και στην εκστρατεία εναντίον της Περσικής αυτοκρατορίας, ως ιππείς και τοξότες, κοσμώντας ακόμα και τη προσωπική φρουρά του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Σε όλη τη διάρκεια των Ελληνιστικών χρόνων πολέμησαν πάντοτε στο πλευρό των Μακεδόνων βασιλέων.

ΦΩΤΟ: H ΘΑΛΕΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΟΜΑΚΩΝ ΑΧΜΕΤ ΙΜΑΜ ΣΤΟ ΠΟΜΑΚΙΚΟ ΧΩΡΙΟ ” ΓΟΡΓΟΝΑ”

Κατά τη Βυζαντινή περίοδο, και μετά τον 4ον αιώνα οι Αγριάνες εκχριστιανίσθηκαν. Την εποχή εκείνη οι Αγριάνες εμφανίζονται εις τις βυζαντινές ιστορικές πηγές ως «Αχρίδαι».
Στην δύνη των αδιάλειπτων βαρβαρικών εξορμήσεων εναντίον της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, τα ίχνη τους στην ιστοριογραφία χάνονται.

Η παράδοση για την καταγωγή των Πομάκων από τους ελληνοθράκες Αγριάνες ήταν ζωντανή ακόμα και μετά την τουρκική κατάκτηση της περιοχής τους, το 14ο μ.Χ. αιώνα. Αυτός ήταν και ο κύριος λόγος που οι Τούρκοι τους ονόμαζαν «Αχριά» από την ονομασία της ιδιαίτερης φυλής τους «τους Αγριάνες».

Στο επόμενο: Οι Πομάκοι κατά τη Τουρκοκρατία

ΦΩΤΟ ΚΑΤΩ:H ΘΑΛΕΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΟΜΑΚΩΝ ΑΧΜΕΤ ΙΜΑΜ  ΣΤΟ ΠΟΜΑΚΙΚΟ ΧΩΡΙΟ “ΔΙΑΦΟΡΟ”

ΦΩΤΟ ΚΑΤΩ: H ΘΑΛΕΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΟΜΑΚΩΝ ΑΧΜΕΤ ΙΜΑΜ  ΣΤΟN “ΔΡΟΜΟ ΤΟΥ ΠΑΝΕΡΙΟΥ”